شپشک برنج

طبیعتاً برای خیلی از افراد پیش آمده است که، پس از باز کردن کیسه برنجشان با صحنه‌ی آزاردهنده‌ی حشره زدن برنج روبرو شوند. این مسئله برای افرادی که از برنج ایرانیِ فاقد مواد نگهدارنده، استفاده می کنند بیشتر اتفاق می افتد. حتی آنان که از طرفداران برنج قهوه ای می باشند نیز با این معضل دست و پنجه نرم می کنند. چرا که این برنج ها بخاطر دارا بودن سبوس بیشتر، نیاز به دقت در نگهداری و کنترل بیشتری دارند که به شپشک برنج آلوده نشوند.

مطمعنا شما نیز بارها شاهد هجوم شپشک برنج، که وارد کیسه یا ظرف نگداری‌ برنج شده است، بوده اید. شپشک درواقع همان حشره برنج است که بعضا آن را به نام جوجو نیز می شناسند.

حدس می زنیم شما هنگام مواجه شدن با این حشرات در برنج مصرفی خود، سوالاتی برایتان شکل گرفته است. سوالاتی از قبیل: شپشک برنج چیست یا چگونه به وجود می آید؟ آیا شپشک برنج خطرناک است؟ چگونه می شود شپشک برنج را از بین ببریم؟ روش های جلوگیری از شپشک برنج وجود دارد؟

ما در ادامه به تمامی این سوالات پاسخ داده ایم و شما کاربران درصورتی که می‌خواهید برای همیشه از شر حشره‌ برنج خلاص شوید کافی است این مقاله را با دقت تا انتها مطالعه فرمائید:

شپشک برنج چیست ؟

شپشک برنج چگونه به وجود می آید
شپشک یا حشره‌ی برنج ، همان حشره‌ی ریزی است که عموما به غلات و به خصوص برنج حمله کرده و سوراخ های ریزی را در آن ایجاد می کند. از آن جایی که هر یک از این شپشک ها روزی چهار تخم در مغز برنج یا هر غلات دیگری می گذارند، قدرت تکثیر چشمگیری دارند.

شپشک برنج چه شکلی است

اندازه شپشک برنج، بین دو تا سه میلی متر می باشد و رنگ آن ها نیز قهوه ای مایل به سرخ تا سیاه است. طبق تحقیقات انجام شده طول عمر این حشرات چیزی حدود سی روز می باشد، شپشک ها بالغ که می شوند، خیلی سریع از جایی به جای دیگر پرواز می کنند و در تاریکی جذب نور خواهند شد.

شپشک برنج چگونه به وجود می آید

به وجود آمدن شپشک برنج نیازمند یک پروسه یا اتفاق خاصی نیست. کافی است در هر یک از مراحل کاشت، داشت، برداشت یا انبارکردن برنج، تنها یک تخم این حشرات روی گیاه، دانه یا کیسه ی برنج قرار بگیرد، طبیعی است که اگر آن ها را در شرایط مناسب برای رشد آن‌ها قرار دهیم، تکثیر می‌شوند و بعد از مدتی کیسه برنج پر از شپشک برنج می‌شود.

توجه داشته باشید که گرما و رطوبت دو عامل بسیار موثر بر رشد سریع شپشک یا حشره ی برنج هستند. درنتیجه نگهداری برنج در مکان خنک و فاقد رطوبت، مانع سرعت رشد و تکثیر شپشک برنج می‌شود.

شپشک برنج در خانه

لازم است بگوییم اگر از به وجود آمدن شپشک برنج جلوگیری نشود و یا به محض متوجه شدن حضور آن ها در گونی یا ظرف نگهداری برنج، از بین برده نشوند، جدا از خسارتی که برنج می زنند، خیلی زود بالغ شده و وارد محیط آشپزخانه خواهند شد. سپس از آن جا به رختخواب ها و فرش ها نفوذ می کنند که این حالت اصلا برای افراد خوشایند نیست.

بنابراین در صورتی که متوجه پخش شدن شپشک برنج در خانه، رختخواب، فرش و… شدید، سریعا با استفاده از اسپری حشره کش آن را رفع کنید.

آیا میدانستید برنج های ایرانی نظیر شیرودی به سختی دچار شپشک میشوند ؟ برای اطلاعات بیشتر در مورد برنج شیرودی بر روی نوشته زیر کلیک کنید

برنج شیرودی درجه یک

آیا شپشک برنج خطرناک است ؟

شاید تصور می کنید که برنج شپشک زده قابل استفاده نیست و یا ناخواسته خوردن آن، باعث بیماری می شود. این تصور کاملا غلط است و به هیچ وجه لازم نیست که برنج شپشک زده را دور بریزید،درواقع شپشک برنج برای سلامتی انسان خطری ندارد و ناقل هیچ گونه بیماری نمی باشد.

مضرات شپشک برنج

ولی حضور آن در برنج مشکلات و مضراتی در پی دارد که عبارت است از:

  • ضرر اول این حشرات پودر کردن و از بین بردن دانه های برنج است که این مشکل برای حجم گسترده ی برنج هزینه های گزافی را در برخواهد داشت.
  • طبیعتا هیچ کسی دوست ندارد در برنجی که مصرف می کند، شپشک ببیند. این معضل بیشتر از لحاظ ظاهری بسیار ناخوشایند و آزار دهنده می باشد.
  • اگر شپشک برنج به خوبی کنترل و مدیریت نشود به مواد خوراکی دیگر مانند گندم، جو، ماکارونی، رشته سوپ و … سرایت پیدا می کند و آن ها را از بین خواهد برد، در نهایت ضرر اقتصادی بر شما تحمیل می کند.

توجه: شما میتوانید در آخر مقاله در خصوص جلوگیری از شپشک برنج اطلاعات بیشتر کسب کنید.

آیا شپشک برنج نیش میزند؟

برای شناخت بیشتر این حشره، لازم است خیال شما کاربران را که می پرسید آیا حشره برنج نیش می زند؟، را راحت کنیم که شپشک برنج نه گاز می‌گیرد و نه نیش می‌زند. حتی به حیوانات خانگی حمله نمی‌کند، مبلمان چوبی را نمی‌جود یا پارچه را سوراخ نمی‌کند زیرا دهان شپشک صرفاً قابلیت سوراخ کردن دانه‌ها را دارد. به غیر از مضرات ذکر شده، ترس از این حشره بی دلیل است.

چگونه شپشک برنج را از بین ببریم؟

برنج ایرانی از آن جایی حاوی مواد نگهدارنده نمی باشد ممکن است به حشره برنج آلوده شود. در صورتی که به هر دلیلی شاهد وجود حشره در برنج مصرفیتان (حتی اگر برنج قهوه ای مصرف می کنید) بودید، می توانید با استفاده از روش های زیر شپشک برنج را از بین ببرید:

  1. روش اول این که می توانید از پودر نعناع خشک استفاده کنید. یعنی به ازای هر یک کیلو گرم برنج ایرانی پنج گرم نعناع خشک رو در یک کیسه نازک ریخته و آن رو لا به لای سطل برنج یا کیسه برنج قرار دهید.
  2. یکی دیگر از راهکار برای از بین بردن شپشک برنج ، قرار دادن برگ بو در برنج است که حشرات را از برنج دور می کند.
  3. در روش دیگر شما می توانید کمی میخک درون ظرف برنج بگذارید، زیرا ثابت شده است که گذاشتن کمی میخک در قفسه های نگه داری غذا یا آشپزخانه اجازه ورود حشره برنج را نمی دهد.
  4. استفاده از گیاه سیر یا قرص سیر که می توانید آن را از داروخانه ها و عطاری ها تهیه کنید و درون برنج قرار دهید نیز روشی امتحان شده برای از بین بردن شپشک برنج است.
  5. گوگرد کبریت ها نیز حشره برنج را فراری می دهد زیرا این حشرات از گوگرد متنفر هستند.
  6. قرار دادن برنج در فریزر از روش هاییست که به کمک آن می توان شپشک برنج را از بین برد. برای استفاده از این روش برنج را چهار روز در فریزر بگذارید و پس از چند روز آن را در بیاورید و بسته بندی کنید.
  7. قرص برنج نیز موجب از بین رفتن شپشک برنج می شود. اما بهتر است از روش های امن تری برای از بین بردن حشره برنج استفاده کنید و از این روش خطرناک استفاده نکنید.

نکته: استفاده از برنجی که برای نگهداری آن از قرص برنج استفاده شده، بیماری های جبران ناپذیری برای کبد و … به بار خواهد آورد.

جلوگیری از شپشک برنج

بارها این جمله را شنیده ایم که “پیشگیری بهتر از درمان است” پس بهتر است راهکار ها و نکاتی برای نگهداری برنج به شما ارائه دهیم که برنج دچار شپشک نشود. این نکات عبارتند از:

  • در نگهداری برنج دقت کنید که برنج را در جاهای گرم یا مرطوب نگذارید، آن را در کیسه های پارچه ای نگهداری کرده، این کیسه ها را با فاصله از دیوار یا زمین بگذارید و به گونه ای قرار گیرند که هوا در میان آن ها جریان داشته باشد.
  • همیشه سعی کنید که برنج مصرفی خود را به قدری خریداری کنید که زود تمام شود چرا که جمع کردن برنج در حجم زیاد یکی از راه های وارد شدن شپشک به برنج است.
  • موارد ذکر شده مانند سیر، برگ بو، میخک، نعنا، کبریت و… را قبل از آلوده شدن برنج به شپشک در کیسه و یا ظروف نگهداری قرار دهید.
  • هنگام خرید برنج دقت کنید که برنج شپشک نداشته باشد. برای اطمینان، برنج های تازه که برای آخرین سال زراعی هستند را بخرید.
  • مکان های نگه داری برنج را همواره سم پاشی و ضد عفونی کنید.
  • برنج ها را در ظروف های فلزی، شیشه ای یا پلاستیکی با کیفیت و درب دار نگهداری کنید.

34 دیدگاه در “شپشک برنج

  1. محمد گفت:

    سلام دوستان بهترین راه خلاص شدن از دست بید برنج که من خودم هم امتحان کردم و ۱۰۰٪ هم جواب داد الک کردن برنج هست با همین ابکش های استیل که توی همه خونه ها هست هر سری یک کیلو با دو کیلو بریزید و الک کنید همه جونورها میریزه بیرون کمی هم برنج میریزه که آخر سر اون هارو هم الک کنید و دیگه تمام .
    دیگه هم دنبال قرص و چیو چی نرین
    شاد باشین

  2. ناشناس گفت:

    ببخشید این شپشک برنج برای موی سر خطری نداره؟ مثل شپش سر، من با وجود اینکه نمک و سیر ک میزارم بازم شپشک زده تو کیسه ک باشه نداره تو سطل ک خالی میکنم لاب لای برنج داره یه تیکه فویل انداختم بعد دیدم همه شون دارن میان بالای سطل

  3. کاشت مو گفت:

    حرف نداری دکتر جون

  4. نمونه کاشت مو گفت:

    میشه مطلب رو توی وبلاگ خودم بزارم؟

  5. معصومه گفت:

    سلام به دوستان.
    دوست عزیزی که گفتن قرص گذاشتن اشتباهه.
    حتی اگر اون قرص گیاهی باشه باز هم برنج نباید مصرف بشه؟

  6. kh گفت:

    بهترین روش اینه که برنج رو یا غله رو بریزید توی یه تشت و یک لیوان سرکه سفید وسط اون قرار بدید بعد اون تشت برنج رو اتتقال بدید به یه تشت بزرگتر که توش آب باشه دو سه ساعت بعدش نتیجه رو میبینید.
    حشدره میخواد از بوی سرکه فرار کنه میافته توی اب و خفه میشه‌ ایتجوری نه لازمه توی آفتاب برنجتون خراب بشه نه اینکه مواد سمی و … بهش بزنید و مهمتر از همه حشره هم توی فصای خونه بخش نمیشه. امتحان کنید صرر نمیکنید . اینو یه مزرعه دار برنج یادم داد

  7. سعید گفت:

    دا داشا وخواهران گرامی برنج رو درسطل در دار بریزید و پس یک لایه برنج و یگم نمک همینطور ادامه بدید تمام شپشکها اگه باشه میمیرن قبل از شپشک اینکار رو کنید نمک هرچه بریزید ضرر نداره مگه شما تو اب برنج نمک نمیریزید خوب نمک رو اول با برنج قاطی کنید باید برنج رو چند بار اب بکشی تا گردخاکش بره خوب نمکش ام میره این روش بعترین راه هست الکی خودتان رو درگیر بعقیه ماجرا نکنید عزیزان

  8. علی محمد رستگار گفت:

    سلام
    گذاشتن برنج زیر آفتاب علاوه بر اینکه به طعم وعطر برنج آسیب میزنه باعث خورد شدن وبقولی وا رفتن برنج هنگام پخت میشه و ظاهر برنج پخته شده خیلی بد میشه من سیر ، نمک ، وفلفل هندی رو با حجم زیاد استفاده کردم هیچ تاثیری نداشت فقط یه سوال دارم اگه برنج رو چند روز توی فریزر بگذارم بعد توی پخت مشکلی بهم نمیزنه چون فکر میکنم شاید باعث ترک خوردن برنج و خورد شدنش هنگام پخت میشه لطفا راهنمایی بفرمایید

    1. داوری گفت:

      من بعد از پیدا شدن شپشک برنج در کل خانه لاجرم 6 ماهی هست که برنج هامون رو گذاشتم تو فریزر و مشکلی نداره

  9. حسین عبدالله زاده گفت:

    سلام فریزر خوبه ولی جا زیاد میگره برای صد کیلومتر یا دويست کیلو مناسب نیست فقط بزارین تو نایلن های بزرگ مثل نایلن خیار بعد با جارو برقی هواشو تخلیه کنید خراب نمیشه

  10. منصوره گفت:

    سوسک کش زدم به کل برنج .بعد پهن کردم تو افتاب .همشون از بین رفتن اما نگرانم که اون سوسک کش برای سلامتی ما مضر باشه .البته دو هفته میگذره از این موضوع. راهنمایی کنید لطفا

    1. علی گفت:

      حتما مضره
      قبل مصرف خوب خیس کنید و بشورید .با گذشت زمان هم اثر سم کم می شود پس دیرتر بخورید بهتره

    2. شهیدی گفت:

      خداوند به شما عقل سلیم و به همسرت صبر جمیل عنایت کنه انشالله.این چه کاری بود کردی.

    3. Maryami گفت:

      اصلا قابل استفاده نیست دور بریزید ،این چه کاری خانم 🥺😐😐😐😐😐😐😐😐😐

  11. یسنا گفت:

    ما چند سال پیش از این شپشکا داشتیم که بعد به برنج نمک زدیم و روی پشت بوم یه سفره پهن کردیم و برنجارو ریختیم روش که افتاب بزنه بهشون برن و تاثیرم داشت ولی برنجامون خشک شد و اون تازگیشو از دست داد. حالا الان برنجامون مشکلی نداره ولی مشکل تعجب اور اینه که چند روزه توی فرش اتاق یا روی میز ناهار خوری یا توی ظرف در بسته قوره و غذا اینا رو میبینیم!! عجیبه چون برنجامون واقعا مشکلی ندارن همین چند روز پیش چکشون کردیم و امروزم دوباره چکشون کردیم ولی مشکلی نداشتن ولی این شپشکا دوباره پیداشون شده حالمونو دارن بهم میزنن غیر از اسپری کار دیگه ای نمیشه کرد؟ اخه یه جا نیستن

    1. امیر گفت:

      سلام دوست عزیز.شپشک ها تو جاهای مختلف خونه تخم گذاری می کنن.شما باید کل خونه رو تو یک روز اسپری حشره کش بزنید به طور کامل.حتی انبار رو.والبته اون روز بعد سم پاشی به مدت حداقل ۲۴ ساعت.خودتون خونه نباشد.و البته مهمه ک قبلش خونه رو کامل ضد عفونی کرده باشین

  12. قاسم گفت:

    ما بیش از 5 هزار کیلو برنج نگه میداریم و کم کم می فروشیم شپشک هم نمی زند نایلوون زیرش را محکم می بندیم 2 تا 3 عدد قرص برنج که لای پارچه یا دستمال کاغذی می گذاریم بعد هزار کیلو سرش را می بندیم تمام جارو برقی هم خوبه

  13. هادی گفت:

    سلام به همه
    داخل هر کیسه 10 کیلویی برنج ، یک مشت میخک و دو قپه سیر قرار بدید. کیسه رو توی حیاط و سایه بذارید. بعد از 24 ساعت همشون فرار میکنن. فقط سعی کنید کیسه نزدیک درب ورودی خونه نباشه تا دوباره وارد زندگیتون نشن.
    راهکار یخچال و فریزر هم خیلی خوبه . به شرط اینکه برنج هارو توی کیسه نایلونی قرار بدید تا نتونن به جای دیگه ای نفوذ کنن. فریزر خیلی بهتر و سریعتر جواب میده.
    *برای پیشگیری میتونید کیسه برنج رو توی کیسه های بزرک نایلونی زیپ دار و مخصوص (کیسه وکیوم) قرار بدید و با جارو برقی هوای داخل رو خارج کنید. تا زمانی که داخل کیسه هیچ هوایی نباشه و خلاء باشه ، برنجاتون در امان هستند. این کیسه هارو میتونید از فروشگاه های بزرگ تهیه کنید.
    جهت استحضار :
    به هیچ عنوان برنج رو در معرض نور مستقیم آفتاب قرار ندید. این کار باعث صدمه زدن به برنج و از بین رفتن عطر و طعم اون میشه.
    گونی های برنج رو نباید در معرض باد مستقیم کولر قرار بدید. باد کولر یا حتی باد طبیعی دشمن برنج هستند و باعث خورد شدن دانه های برنج هنگام پخت میشن.
    ممنون

  14. فاطمه گفت:

    من از سم فروشی قرص برنج خریدم اون آقا به من نگفتن که نباید داخل خود کیسه برنج بزارم…من ۴ عدد قرص بدو محفظه رو داخل یک کیسه تقریبا ده کیلویی گذاشتم و الان همشون پودر شدن چکار کنم به نظرتون برنج خوب کلات هست گرون دلم نمیاد بریزم دور…اون قمسمتی که پودر شده بود رو برداشتم از کیسه به نظرتون در هوای آزاد باشه سمی بودنش از بین میره؟ ۴ تا قرص زیاد بوده گذاشتم؟

    1. سلام و عرض ادب
      طبق شنیده ها برنج را چندین روز در هوای ازاد قرار دهید و سپس هنگام مصرف به درستی شسته شود (قبل و بعد پخت) مشکلی پیش نمی اورد

      اما پیشنهاد میکنم برنج را دور بریزید ریسک درستی نیست

    2. مجید گفت:

      با درود
      لطفا روش ذیل را برای نگهداری برنج در مکان مرطوب یا گرم انجام دهید به هیچ وجه برنج شپشک نمی گیرد.
      1- برنج را داخل کیسه نایلونی خیار ده یا بیست کیلوئی بریزد.
      2-قرض برنج را مستقیما در تماس برنج قرار ندهید و قرض را داخل یک کیسه فرزیز قرار دهید درب کیسه فریزر را گره بزنید و بعد داخل کیسه نایلونی برج قرار دهید( گاز و بوی متصاعد شده از تولید شپشک جلوگیری میکند)
      4- کیسه نایلونی را در داخل گیسه یا گونی برنج قرار دهید و درب آن را ببندید.
      5- کیسه حاوی قرص برنج را در مکان دربسته یا در منزل و در نزدیکی انسان قرار ندهید بخارات حاصل مضر هست و حداقل سه یا چهار ما بعد از این برنج استفاده گردد.

      1. معصومه گفت:

        سلام خدمت شما.

        متاسفانه برنج هایی که دارم شپشک زده. قرص برنجی که به من دادن گیاهی بوده. من هم قرصو گذاشتم وسط برنج ولی تاثیری نداشته. ابا مصرف این برنج هم مشکل داره

    3. مرتضی گفت:

      برنج را حتما حتما دور بریزید!

      1. مریم گفت:

        از قیمت برنج خبر دارید میگید بریزید دور🥺

    4. مجید گفت:

      حاضری بخاطر برنج کلات جون خودت و خانوادت از دست بدی عجببببببب

  15. محمد خان گفت:

    بهترین راه نمک زدنه
    و پهن کردن در نور آفتاب تابستان
    نابودشون میکنه در عرض دوساعت اثری ازشون نمیمونه

  16. سما گفت:

    سلام من تو آفتاب پهن کردم دیدم بیشتر آنها خوشک شدن

  17. سامان گفت:

    سلام
    بهترین روش همون یخچال هست
    من جا میوه ای رو خارج کردم و سه تا گونی رو جا کردم بعد از چند رو ز همشون سعی داشتن بیان بیرون که کف یخچال مرده بودند. اما برای جمع آوری شپشک از منزل بنظرم استفاده از یک دستگاه حشره کش برقی تارپادام ضروری باشه که علاوه بر اون باقی حشرات رو هم از بین می بره. اما نمیدونم قرار دادن برنج برای مدت طولانی در یخچال مشکلی داره یا نه؟ مثلا 2 یا 3 ماه؟

  18. اسماعیل گفت:

    شما برنج رو توی یک سطل بریزید و بزارید داخل تشت پر آب.شپش های از داخل سطل داخل برنج میان داخل آب. همشون

  19. ه.ص گفت:

    فقط پهن کردن در فضای باز بدون نور خورشید مخصوصا هنگام غروب و خنکی هوا.

  20. ر گفت:

    من سیر گذاشتم و نمک انگار تعدادشان خیلی بیشتر شد دیگه دله شدم

    1. سلام و عرض ادب
      بهترین گزینه پهن کردن برنج در هوای آزاد هستش

  21. محمد گفت:

    بجز یخچال، هیچکدام ازموارد اعلام شده ازتولیدمثل و ازدیاد آنها جلوگیری نمیکند.فقط باید درسایه پهن شود تاتعداد انها کم شود وباشروع فصل سرمافعالیت ان ها کم ازبین برودبرسید .

  22. گلی گفت:

    من برگ بو وومیخک و سیر گذاشتم ولی الان متوجه شدم جوجو زده😪😪

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *